De krapte op de arbeidsmarkt is in alle sectoren voelbaar en die druk zal de komende jaren alleen maar toenemen. Voor steeds meer bedrijven wordt robotisering en het automatiseren van systemen daarom een interessante optie. Rolan Robotics uit Zwaag bouwt al 20 jaar robotsystemen voor industriële toepassingen. Sinds september vorig jaar heeft Maarten Schippers er de leiding, als opvolger van Mark Helder.

De nieuwe directeur is een onbekende in de regio. ,,Ik heb voorheen voornamelijk gewerkt in het midden en zuiden van het land en ben onder de indruk van de bedrijven die hier gevestigd zijn. Er is veel hightech en innovatie, bijvoorbeeld in de zaadveredeling. De cultuur bevalt me ook. Nuchter en best direct. Maar toch ook bescheiden. Ondernemers mogen hier best wel wat meer bravoure hebben en de trots tonen op wat ze hier kunnen.’’

Volautomatische lasinstallaties

Schippers wordt onder meer bijgestaan door Rik Schuijt, Head of Engineering en al bijna 19 jaar in dienst bij Rolan Robotics. ,,Ons bedrijf is gespecialiseerd in het maken van las- en handlingrobotsystemen voor zeer uiteenlopende klanten uit de metaalverwerkende en grafische industrie, de logistiek en hightech sectoren zoals de food- en agribusiness. Per jaar maken we ongeveer 40 installaties. Denk bijvoorbeeld aan een automatische taartensnijder of een volautomatische lasinstallatie, of een installatie voor het supersnel stapelen van dozen of het verpakken van zaad in zakjes. Daarbij blijven we altijd in de niche waarvoor klantspecifieke oplossingen nodig zijn. Wij bieden geen standaard systemen en hergebruiken zelden oplossingen 1 op 1 die we voor andere klanten hebben bedacht, omdat elke vraag anders is.’’

Bin picking-robot

Als een van de TechnoSpitsen uit Noord-Holland is Rolan Robotics al jarenlang aangesloten bij TechValley. ,,Het is voor ons heel relevant om vroeg voor te sorteren op de arbeidsmarkt en jonge mensen aan het begin van hun carrière aan ons te verbinden’’, zegt Schippers. ,,Ons bedrijf groeit en we willen bepaalde kennis graag aan boord hebben. Door concrete innovatieve vraagstukken neer te leggen bij de technische opleidingen verbind je praktijk en theorie. En het mes snijdt aan twee kanten. Studenten leren van ons en wij van hen.’’ Een van de projecten die Rolan Robotics onder de vlag van TechValley heeft uitgevoerd is het ontwerpen van een bin picking-robot, legt Schuijt uit. ,,Een grote klant benaderde ons met het verzoek die te bouwen. Bij bin picking haalt de robot uit een grote bak, ofwel ‘bin’, producten die willekeurig door elkaar liggen. Dat is een complex proces door de samenwerking van diverse systemen. Het wordt daarom nog niet veel gedaan. Normaal gesproken programmeer je een robot voor het maken van repeterende bewegingen. Hij pakt iets op van punt A en legt het op punt B. Een bin picking-robot werkt anders. Hoe die zich beweegt, wordt bepaald aan de hand van een 3D-camera. Daarmee kan de robot het product ‘zien’ liggen in de bin, om het vervolgens op te pakken.’’

Botsingen voorkomen

Dat klinkt eenvoudiger dan het is in de praktijk en het onderzoek om de robot goed te laten werken heeft veel tijd gekost, vertelt Stef van Diepen, technisch kartrekker van het binpick-project. ,,Om botsingen te voorkomen, draaien er op de achtergrond rekenprogramma’s die uitrekenen hoe de robot zich moet gaan bewegen. Daarnaast zijn de oppakmogelijkheden voor de robot niet altijd optimaal. Soms ligt een product niet in de goede richting, net ongelukkig tegen de rand van de bak of liggen er meerdere producten schuin over elkaar heen. Bin picking is ideaal voor bedrijven die te maken hebben met grote oplages aan producten, waarvoor het teveel werk is om handmatig te sorteren.’’ Het onderzoek om de robot goed te laten werken, was mogelijk dankzij subsidie van TechValley. ,,Wat we vooral geleerd hebben is dat het bouwen van zo’n robot niet makkelijk is, maar we hebben hiermee wel veel kennis opgedaan die we bij toekomstige robots zeker weer kunnen gebruiken.’’

TechValley Fieldlab

Rolan Robotics heeft zich eveneens aangesloten bij het nieuwe TechValley Fieldlab in het Innovatielab van Hogeschool Inholland. Hier gaan studenten, lectoren, docent-onderzoekers en ondernemers samenwerken aan innovatieve onderzoeksvraagstukken uit het werkveld. ,,Wij leveren onder andere een sensor aan voor een lasrobot, waarmee een lasproces volautomatisch wordt afgestemd op de vorm en eventuele vervorming van het te lassen materiaal,’’ vertelt Schippers. ,,Voor een mens is het volgen van een lasnaad eenvoudig. Je gaat automatisch een tikje naar links, een stukje naar rechts, iets sneller of iets langzamer als dat nodig is. Dat inzicht heeft een robot niet. Je kunt lasrobots vooraf vertellen welke lijn ze moeten volgen, maar in de praktijk is het te lassen metaal nooit oneindig recht. Het materiaal kan iets vervormen door de warmte of een fractie golvend zijn waardoor de lasnaad wegloopt. Als je het lasapparaat realtime kunt bijsturen, geeft dat een enorme verbetering in de kwaliteit van het resultaat. De sensor die we leveren genereert data die interessant is voor studenten technische informatica en werktuigbouwkunde. Zij kunnen daarmee bijvoorbeeld de lasrobot programmeren. Echt lassen kan helaas niet in het Fieldlab, dus het blijft bij een simulatie en veel uitproberen. Voor ons is het interessant om mee te doen, omdat veel studenten bij ons stage komen lopen of afstuderen en daarna blijven plakken. Ook zitten er andere bedrijven in het Fieldlab, waarmee we op hetzelfde hightech niveau kennis kunnen delen.’’

Diversiteit en vrijheid

Rolan Robotics is een interessant bedrijf voor studenten uit de regio, merkt ook Schuijt. Wat maakt het werk zo leuk? ,,De diversiteit. Geen enkele oplossing en dus installatie is hetzelfde en er zijn elke keer nieuwe uitdagingen, andere formaten, schuivers, producten, grijpers en datzelfde geldt voor de software. Elke keer vinden we gaandeweg uit hoe dingen moeten gaan werken. Met veertig medewerkers zijn we geen heel groot bedrijf, dus krijg je hier de vrijheid om veel aspecten zelf op te pakken. Studenten kunnen hier dus over veel onderwerpen iets leren, van software tot mechanica en van robotica tot pneumatiek. Die diversiteit geldt net zo voor onze klanten. De ene dag lopen we in een overall rond in een lasbedrijf en de volgende in steriele kleding door een laboratorium.’’

Trots op het team

Bijna een jaar in zijn nieuwe functie heeft Schippers zijn draai helemaal gevonden in het roboticabedrijf. Hij is het meest trots op de mentaliteit van zijn team. ,,We gaan net zo lang door tot iets werkt en de klant tevreden is. In veel gevallen werken we op het randje van wat kan en moet iets in vrij korte tijd gerealiseerd zijn. En meestal lukt dat. Vaak hebben we binnen vier weken een oplossing voor een nieuwe vraag. Zeker met alle samenwerkingen binnen de regio en de groeiende vraag vanuit de markt, kan het de komende jaren alleen maar nog mooier worden.’’

Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en Provincie Noord-Holland.