Medische beeldvorming speelt een cruciale rol bij de diagnose en behandeling van kanker. Om woekerende cellen bij patiënten volledig te kunnen verwijderen is het essentieel dat artsen zowel de primaire als microscopisch kleine tumoren kunnen identificeren. Het bedrijf Quest uit Middenmeer maakt wereldwijd faam met een systeem dat tumorcellen en weefselverschillen die onzichtbaar zijn voor het menselijk oog toch zichtbaar maakt.

Een belangrijk onderdeel van het systeem zijn medische camera’s die chirurgen gebruiken in operatiekamers, laat operationeel manager Peter van der Hoek zien. ,,Ons product gebruikt een combinatie van sensoren om licht in verschillende kleuren en frequenties te detecteren. Daarmee kunnen artsen bijvoorbeeld tumoren zichtbaar maken. Patiënten krijgen ongeveer 24 uur voor de operatie een ‘targeted probe’ ingespoten. Dit stofje verspreidt zich door het hele lichaam en hecht zich aan tumorcellen, dus ook de hele kleine uitzaaiingen. Deze tumoren lichten vervolgens op onder infrarood licht en onze camera maakt dat zichtbaar. Een arts ziet dus exact waar alles zit en kan doelgericht opereren en zonder twijfel zelfs de kleinste speldenknopjes weghalen.’’

Ziekenhuizen wereldwijd

De camera’s worden gebruikt in ziekenhuizen wereldwijd met een focus op Amerika en Europa, vertelt Peter. ,,Het is een complexe machine die we steeds verder uitbreiden met nieuwe functionaliteiten. Door de grote vraag zijn we nu de productie aan het opschalen. Dan praat je overigens over honderd camera’s. Dat is voor ons een groot aantal, zo uitgebreid en complex is het systeem. Alle onderdelen van de camera’s ontwikkelen en maken we zelf, net als de bijbehorende software applicaties.’’

Eigen robot ontwikkeld

Voor de productie en assemblage van de camera’s heeft Quest in samenwerking met TechValley een robot ontwikkeld. ,,In onze medische camera’s zitten onderdelen die heel nauwkeurig in de camera gepositioneerd moeten worden. De chirurg wil immers tot op de micrometer exact weten waar iets zich in het lichaam bevindt. De productierobot die we hebben ontwikkeld kan heel nauwkeurig onderdelen in de camera positioneren.’’

Begonnen als stageopdracht

Projectleider Glenn Beukema is in 2016 begonnen met de ontwikkeling van de robot. ,,Ik studeerde destijds technische informatica aan de Hogeschool Inholland en mijn stageopdracht was een eerste aanzet naar dit project. Samen met twee medestudenten heb ik onderzoek gedaan naar de mogelijkheden. Na mijn stage ben ik bij Quest blijven hangen en later heb ik hier ook mijn afstudeerstage gedaan en onder andere de software voor de robot geschreven. Quest is een technisch heel uitdagend en innovatief bedrijf. Ik werkte nauw samen met de engineers in de projectteams, met de nieuwste technieken en producten. Als stagiair word je hier gezien als een echte collega en waardevolle toevoeging van het bedrijf. Dus toen ik een baan kreeg aangeboden, heb ik die kans met beide handen gegrepen. In relatief korte tijd ben ik zo uitgegroeid van stagiair tot deze mooie functie.’’

Zelf het wiel uitvinden

Sindsdien werkt Glenn met veel plezier aan de verdere ontwikkeling van de productie- en assemblagerobot. De grootste uitdaging was het onderzoeken van de technische haalbaarheid, vertelt hij. ,,We moesten alles zelf uitvinden. We konden niet spieken bij een ander of zoeken op internet, want dit is nooit eerder gedaan. Het proces eromheen is ook heel belangrijk, want als we functionaliteiten willen toevoegen aan de camera dan moet de productierobot daar ook in kunnen meebewegen.’’ De ontwikkeling was daarom een proces van testen, testen en testen, blikt Glenn terug. ,,We hebben eerst een functioneel model gemaakt en geprobeerd of het überhaupt mogelijk was om zo nauwkeurig te positioneren. Dat bleek inderdaad haalbaar. Vervolgens hebben we een prototype gemaakt om te ontdekken hoe we meer functionaliteiten kunnen toevoegen. Nu zitten we in de fase dat we het uiteindelijke model bouwen. Dat proces is nog niet af. We hebben nog wat stappen en verbeteringen te maken.’’

Samenwerking TechValley

Drie jaar geleden is TechValley betrokken bij het project. Quest is zeer te spreken over de samenwerking, vertelt Peter. ,,Als cameramaker zijn we een vreemde eend in de bijt tussen de machinebouwers. We hebben veel geleerd door bij anderen in de keuken te kijken. Over hoe we onze machine in productie kunnen brengen bijvoorbeeld, of waaraan we moeten denken bij onderhoud en we zijn dieper ingegaan op onderwerpen als kunstmatige intelligentie en software. Er is veel synergie met de andere partijen. We zijn ook zeer te spreken over projectorganisatie Parblue, die de coördinatie verzorgt en de seminars en werksessie organiseert. Hun inmenging heb ik als heel prettig ervaren. We hebben telkens volop notities gemaakt en een hoop geleerd.’’

Cleanroom

Voor de productie van de camera’s door de robot heeft Quest een cleanroom ingericht. ,,Je kunt je voorstellen dat als we onderdelen moeten positioneren die op de micrometer nauwkeurig moeten zijn, daar geen enkel stofje tussen mag zitten. Om volledig stofvrij te werken was een cleanroom nodig. Samen met Interflow hebben we gekeken of we een hele ruimte als cleanroom kunnen inrichten, maar daaraan hing een te hoog prijskaartje. Dus hebben we gekozen voor een portable cleanroom. Als die een groot succes wordt, kunnen we altijd nog een eigen cleanroom laten bouwen.’’

Nieuwbouw in Wieringerwerf

De groei van Quest in Middenmeer gaat zo hard, dat het bedrijf daar uit de voegen is gebarsten. Daarom heeft de technologieonderneming vorig jaar een kavel gekocht op bedrijventerrein Robbenplaat in Wieringerwerf. Daar is de bouw van een groot nieuw bedrijfspand in volle gang, vertelt Peter. ,,Naar verwachting is het nieuwe pand in juni klaar en kunnen we dan over naar de nieuwbouw. We krijgen daar veel meer ruimte en dat is hard nodig. Uiteraard gaat ook de portable cleanroom mee. En er komt een showroom met een demo-operatiekamer waar we het camerasysteem kunnen demonstreren en laten zien waar we het allemaal voor doen.’’

Goede band met Inholland

Door de nieuwbouw komt er ook weer meer ruimte voor stage- en afstudeerplekken. Quest heeft een goede band met Hogeschool Inholland, vertelt Glenn. ,,Niet veel studenten realiseren zich hoeveel mooie bedrijven in de regio gevestigd zijn. We hebben permanent interessante opdrachten voor stagairs in ons bedrijf. Dat zijn altijd vraagstukken waar we echt antwoord op willen hebben. Het is dus serieus werk en niet alleen maar oefenen met de theorie. Dat maakt de stages hier zo leuk. Niet alleen de techniek is interessant. Heel veel studenten vinden het ook cool dat ze meewerken aan een product dat mogelijk mensenlevens redt. En wij vinden het leuk om met jongeren te werken. De nieuwe generatie studenten brengt nieuwe ideeën, kennis en creativiteit. Wat ons betreft zouden ook best meer meiden zich bij ons mogen melden. Er liggen in dit bedrijf nog legio uitdagingen in de toekomst, dus iedere inbreng is van harte welkom.’’

Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en Provincie Noord-Holland.