Een boorploeg op een offshore platform of de bouwers en maintenance crew van een windmolenpark op zee kunnen hun werk niet doen zonder hijskranen. Ze moeten altijd van de machines op aan kunnen. Bij een storing een monteur van het vaste land laten komen, is niet efficiënt. Hoe praktisch zou het daarom niet zijn als een hijskraan zelf aangeeft wanneer hij onderhoud nodig heeft, zodat dat ingepland kan worden voor een gunstig moment? De offshore en maritieme hijskranen van KenzFigee gaan dat doen.

Pionieren zit in de genen van het oudste kranenbedrijf ter wereld. Al in 1871 introduceerde Figee, het oorspronkelijke deel van KenzFigee, als eerste in Europa een hijskraan aangedreven door stoom. Sindsdien heeft het bedrijf uit Zaandam, dat ook een vestiging heeft in Aberdeen, ruim 4.500 kranen en hijsoplossingen ontworpen en gebouwd. In het streven om te worden gezien als de beste leverancier van hijsapplicaties wereldwijd, is het onderhoud van de hijskranen een belangrijke schakel, vertelt lead engineer Olivier Hartel. ,,En dan vooral het voorspellen wanneer bepaalde onderdelen aan onderhoud toe zijn, zodat we die optimaal kunnen gebruiken en de downtime van de hijskranen tot een minimum kunnen beperken. Een project op zee kun je namelijk niet zomaar even stilleggen, omdat er ineens een reparatie aan een kraan moet worden uitgevoerd.’’

Data verzamelen

Om te kunnen gaan voorspellen wat het beste moment is om onderdelen te vervangen zodat de klant zo lang en kostenefficiënt mogelijk met de kraan kan blijven werken, wordt nu heel veel data verzameld. De hijskranen van KenzFigee worden uitgerust met allerlei sensoren die honderden gegevens meten. Denk aan temperatuur, vibraties, hijslast en druk, licht Hartel toe. ,,We meten eigenlijk alles wat maar redelijkerwijs mogelijk is. De verzamelde gegevens willen we gebruiken om trends vast te stellen, slijtage te voorspellen en de resterende levensduur van machineonderdelen te berekenen. Het systeem moet straks zo gaan werken dat we op tijd een melding krijgen wanneer prestaties afnemen of een storing waarschijnlijk is, zodat we het onderhoud strategisch kunnen plannen, vooraf of na een project. Het geeft ook de mogelijkheid om onderhoud te combineren. Als we zien dat een segment van een kraan toe is aan onderhoud en een ander segment over zeshonderd uur aan de beurt is, dan kan het wellicht verstandig zijn om het werk tegelijkertijd te laten uitvoeren. Bovendien kunnen we met deze kennis onze eigen servicemedewerkers wereldwijd efficiënter inzetten.’’

Voorspellingen doen

Dat er data wordt gelogd is nog maar het begin van het online platform. Gezien de levensduur van hijskranen, duurt het nog minstens vijf tot tien jaar voordat er genoeg gegevens verzameld zijn om exacte voorspellingen te doen. Dus worden het model op basis waarvan onderhoud wordt voorspeld nu uit de theorie gehaald. ,,We hebben wel een idee hoe de sommen zouden moeten werken, maar het blijkt best lastig om nu al iets te zeggen over de data,’’ verklaart Hartel. Daarom is de hulp ingeroepen van student mathematical engineering Erik Stant van de Hogeschool Inholland. Hij heeft gedurende zes maanden inhoudelijk onderzoek gedaan, tot grote tevredenheid van het bedrijf. ,,Studenten hebben de tijd en energie om iets tot in detail uit te zoeken. Hij heeft voor ons antwoord gevonden op de diepgravende vragen die we hebben, zodat we daar in onze bedrijfsvoering op in kunnen spelen.’’

TechValley

Dit project zou net zo min uitgevoerd kunnen worden zonder de samenwerking met TechValley, vertelt Hartel. ,,We zijn ontzettend blij met die samenwerking. De kosten voor het ontwikkelen van deze nieuwe dienst worden mede gefinancierd door TechValley. Ook de interactie met de andere technische bedrijven binnen de samenwerking is fantastisch. Tijdens de meetings presenteren we om de beurt ons project en de stand van zaken. Dat is een goede stok achter de deur om gang te houden in de ontwikkeling. Het zorgt voor een extra motivatie als anderen vragen hoever we staan en wat we hebben geleerd.’’

Voordeel voor de klant

Een nog grotere motivatie is het service bieden aan de klanten, benadrukt Hartel. ,,De voordelen voor hen zijn legio. Het grootste daarvan is inzicht. Een klant die weet wat de toestand is van zijn kranenpark kan met minder slagen om de arm opdrachten aannemen en hoeft minder marge voor onzekerheid in het budget in te bouwen. Bovendien: als er wat is, dan kunnen we goed voorbereid op locatie komen, omdat we van een afstand mee kunnen kijken. We hebben nog wel wat werk te verzetten voor het zover is, maar voor mij is dit initiatief geslaagd als klanten ons naar aanleiding van een melding in het scherm benaderen met het verzoek om alvast over drie maanden het onderhoud in te plannen. Ik het zou het heel tof vinden als klanten zeggen: ik wil een KenzFigee kraan, want dan weet ik waar aan toe ben.’’

Een waardevol afstudeerproject

Student mathematical engineering Erik Stant van de Hogeschool Inholland Diemen kijkt met veel plezier terug op zijn afstudeerproject bij KenzFigee. ,,Het was interessant om op de plek te zitten waar mijn input wordt toegepast. Mijn voornaamste rol is geweest om te kijken hoe KenzFigee de al aanwezige data kan uitbreiden en gebruiken om te voorspellen wanneer onderhoud nodig zal zijn. De grootste uitdaging was dat er veel manieren zijn om met data om te gaan. Ik moest uitzoeken welke combinatie de meest bruikbare informatie kan genereren. Je kunt bijvoorbeeld kijken naar afwijkingen in de gegevens en op basis daarvan voorspellen of er binnenkort iets mis gaat. Een andere mogelijkheid is om neurale netwerken te trainen met data om zo trends te leren ontdekken. De opdracht was uitdagend, maar ik vond het werken met neurale netwerken buitengewoon interessant. Al is het soms best frustrerend als de code bijvoorbeeld niet oplevert wat je wilt en je weer opnieuw moet beginnen. Ook dat is een leerproces. De begeleiding van Olivier was goed. Ik heb leren ontdekken hoe dingen in de echte wereld gaan; het is wel anders dan op school. Het was soms best aanpassen voor mij, maar heel waardevol.’’